Park Narodowy „Ujście Warty” został utworzony 1 lipca 2001, z części Parku Krajobrazowego „Ujście Warty”. Obszar Parku to ponad 8 tysięcy hektarów, przede wszystkim okresowo zalewanych łąk i pastwisk poprzecinanych licznymi kanałami i starorzeczami. Charakterystyczne dla Parku są także zarośla wierzbowe oraz niewielkie połacie podmokłych lasów: łęgów oraz olsów.

Park położony jest w obrębie pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej, w pobliżu ujścia Warty do Odry. Główną rzeką Parku jest Warta dzieląca go na dwie części: północną i południową. Na północ od Warty znajduje się Obwód Ochronny Polder Północny (3205 ha powierzchni), który oddzielony jest od Warty wałem przeciwpowodziowym. Część południowa to obszar zalewowy, na który składają się Obwody Ochronne Słońsk (2765 ha) oraz Chyrzyno (2105 ha). W tej części Parku notuje się duże różnice w rocznym poziomie wody, dochodzące do 4 m, tutaj też znajdują się obszary ochrony ścisłej.

Roślinność Parku to przede wszystkim zbiorowiska typowe dla dużych rzek nizinnych (zbiorowiska szuwarowe, murawy zalewowe oraz łąki). Dotychczas stwierdzono tutaj 60 zbiorowisk oraz około 500 gatunków roślin naczyniowych. Występują tu gatunki objęte ścisłą ochroną gatunkową, takie jak: grzybienie białe (Nymphaea alba), grążel żółty (Nuphar luteum), arcydzięgiel litwor (Angelica archangelica) czy goździk piaskowy (Dianthus arenarius).

Unikalne tereny podmokłe, rozległe łąki i pastwiska Parku Narodowego „Ujście Warty” to jeden z najcenniejszych pod względem ornitologicznym obszarów w Polsce i Europie. Stwierdzono tu ponad 270 gatunków ptaków, w tym ponad 170 to gatunki lęgowe. 30 z nich znajduje się w I załączniku Dyrektywy Ptasiej, takie jak: derkacz (Crex crex), rybitwa białoczelna (Sternula albifrons), wodniczka (Acrocephalus paludicola), żuraw (Grus grus), bąk (Botaurus stellaris) i bielik (Haliaeetus albicilla). Dla wodniczki Park Narodowy „Ujście Warty” jest istotnym miejscem lęgowym w Zachodniej Polsce. Podczas ogólnopolskiej inwentaryzacji tego gatunku w 2009 roku stwierdzono w Parku 11 śpiewających samców.
Corocznie gnieżdżą się na tym terenie 4 gatunki perkozów: perkoz dwuczuby (Podiceps cristatus), perkoz rdzawoszyi (Podiceps grisegena), zausznik (Podiceps nigricollis) i perkozek (Tachybaptus ruficollis); 7-8 gatunków kaczek, w tym gągoł (Bucephala clangula), 6 gatunków chruścieli (oprócz wymienionego wcześniej derkacza warto wspomnieć o zielonce (Porzana parva) i kropiatce (Porzana porzana)), 7-8 gatunków mew i rybitw (w tym mewa mała (Larus minutus), rybitwy białowąsa (Chlidonias hybrida) i białoskrzydła (Chlidonias leucopterus)), 8-9 gatunków  ptaków  siewkowych (w tym ostrygojad (Haematopus ostralegus) i rycyk (Limosa limosa)). Dla  wielu  z nich   jest  to  jedno  z  ważniejszych miejsc  lęgowych w Polsce.

Obszar Parku odgrywa ważną rolę dla ptaków także poza sezonem lęgowym. W miesiącach letnich bardzo licznie pierzą się na tym terenie ptaki wodne: kaczki (np. krzyżówka (Anas platyrhynchos), cyraneczka (Ansa crecca)), gęgawy (Anser anser), łabędzie nieme (Cygnus olor) i łyski (Fulica atra). Również latem na odsłoniętych fragmentach błota żerują ptaki siewkowe, takie jak kszyki (Gallinago gallinago), brodźce i biegusy. Podczas migracji jesiennych zatrzymują  się  tutaj   olbrzymie   ilości   ptaków wędrownych. Na przełomie września i października w Parku znacznie wzrasta liczba żurawi, która na noclegowisku dochodzić może do 6 tysięcy. Późną   jesienią   Park   staje   się  królestwem  arktycznych gęsi: zbożowych (Anser fabalis)  i białoczelnych (Anser albifrons), których koncentracje sięgają ok. 80 tys. osobników, a w niektóre lata mogą dochodzić nawet do 200 tys.

Obszar ten jest także ważnym zimowiskiem dla takich ptaków, jak łabędzie krzykliwe (Cygnus cygnus) (Ujście Warty jest najważniejszym terenem zimowania tego gatunku w Polsce) i nieme, kaczki, gęsi i bieliki. Zimowe koncentracje tych ostatnich mogą dochodzić do 50 osobników.

Nie można zapomnieć też o innych zwierzętach. W Parku stwierdzono dotychczas 36 gatunków ssaków, 9 gatunków płazów i 3 gatunki gadów. Spośród ssaków ściśle zależnych od wody w Parku zanotowano występowanie takich jak: wydra (Lutra lutra), bóbr (Castor fiber), karczownik ziemno-wodny (Arvicola terrestris), piżmak (Ondatra zibethica) czy norka amerykańska (Mustela vison). Norka amerykańska, jenot (Nyctereutes procyonoides) i szop pracz (Procyon lotor) są gatunkami inwazyjnymi, które zaczęły pojawiać się w Parku od lat 90. XX wieku i obecnie systematycznie zwiększają swoją liczebność. Zwiększa się również liczebność populacji wydry czy bobra (na terenie Parku istnieje co najmniej 75 żeremi), lisa (Vulpes vulpes) i zająca (Lepus europaeus). Z kolei populacja piżmaka jest z roku na rok coraz mniejsza, co prawdopodobnie związane jest z wysoką liczebnością norki amerykańskiej.
 

Z podmokłymi terenami związane są nieodłącznie płazy, z których na obszarze Parku stwierdzono następujące gatunki: ropucha szara (Bufo bufo), ropucha zielona (Bufo viridis), kumak nizinny (Bombina bombina), grzebiuszka ziemna (Pelobates fuscus), żaba śmieszka (Rana ridibunda), żaba wodna (Rana esculenta), żaba moczarowa (Rana arvalis), żaba trawna (Rana temporaria), i traszka grzebieniasta (Triturus cristatus). Z gadów występuje tu zaskroniec (Natrix natrix), jaszczurka zwinka (Lacerta agilis) oraz padalec (Anguis fragilis).