Ukształtowanie terenu Wielkopolskiego Parku Narodowego wiąże się z epoką lodowcową. Czasza lądolodu nasunęła się na ten teren trzy razy, w czasie kolejnych zlodowaceń: krakowskiego, środkowopolskiego i bałtyckiego. Za każdym razem nasuwający się lądolód zdzierał z podłoża i transportował różnorodny materiał skalny, od najdrobniejszych ziaren mineralnych, aż po potężne głazy. U schyłku zlodowaceń, w czasie wytapiania się lądolodu, materiał ten osiadał na podłożu jako morena denna. Powstałe w ten sposób skały osadowe noszą nazwę glin morenowych i składają się z iłów, pyłów, piasków, żwirów, kamieni i głazów zmieszanych w rozmaitych proporcjach. W Parku gliny morenowe, wraz z rozdzielającymi je piaszczysto – żwirowymi osadami akumulacji wodno – lodowcowej i rzecznej, osiągają łącznie grubość ok. 50 - 80 m. Zasadniczy wpływ na rzeźbę terenu Parku miało ostatnie zlodowacenie - bałtyckie (ok. 70 - 10 tys. lat temu). Wówczas to lądolód i związane z nim procesy ostatecznie wymodelowały stare struktury geologiczne i utworzyły nowe formy terenowe. Spotykamy tutaj niemal wszystkie charakterystyczne dla krajobrazu niżowego formy rzeźby polodowcowej.Największy obszar Parku zajmuje płaska bądź falista wysoczyzna morenowa Pojezierza Poznańskiego, wznosząca się około 80 - 95 m npm. W zwałach materiału morenowego przywleczone zostały przez lądolód, aż ze Skandynawii, ogromne głazy - tzw. głazy narzutowe. Największy z nich, zwany “Głazem Leśników” ma obwód 10,5m i został objęty ochroną jako pomnik przyrody. Teren wysoczyzny rozcinają rynny polodowcowe, wyżłobione przez wody płynące w szczelinach pod lądolodem. Znajdują się w nich liczne jeziora o wydłużonym kształcie, tzw. jeziora rynnowe. Za najpiękniejsze uchodzi Jezioro Góreckie z malowniczą Wyspą Zamkową. Na dnie niektórych rynien występują też zbiorniki o zarysie kolistym - tzw. kociołki, np. jezioro Kociołek. W miejscach, gdzie wytopiły się bryły lodu zagrzebane pod osadami lodowcowymi, wytworzyły się niewielkie obniżenia zazwyczaj wypełnione wodą, tzw. oczka polodowcowe. Do innych form rzeźby polodowcowej należą wydłużone wzniesienia - ozy, którepowstały w wyniku nagromadzenia piasków i żwirówprzez wody krążące w tunelach wewnątrz lądolodu. Przez Park przebiega część liczącego 37 km długości Ozu Bukowsko – Mosińskiego, a jego najbardziej znanym fragmentem są tzw. “Szwedzkie Góry” w pobliżu Jeziora Budzyńskiego. Na terenie Parku spotykamy również kemy - łagodne wzgórza utworzone z piasków i żwirów osadzonych przez wody roztopowe, spływające pomiędzy bryłami tzw. martwego lodu, oderwanymi od zwartej czaszy zanikającego lądolodu. Często odwiedzanym wzgórzem kemowym jest pagórek z ruinami wieży koło Szreniawy.  Obszar wysoczyzny Parku zamyka od południa morena spiętrzona - Wał Pożegowski z kulminacją Osowej Góry (132 m n.p.m.), który dzieli się na kilka wzgórz: Morenę Pożegowską, Morenę Krosińską, Morenę Piskorzewską i Morenę Dymaczewską. Wał ten powstał najprawdopodobniej już w czasie zlodowacenia środkowopolskiego, kiedy to pod ciężarem nasuwającego się lądolodu uległy wypiętrzeniu starsze struktury geologiczne -trzeciorzędowe iły. Odsłonięcia tych utworów możemy obserwować w wyrobiskach eksploatacyjnych dawnych cegielni w Pożegowie i Dymaczewie Starym. U podnóża Wału Pożegowskiego rozciąga się Pradolina Warciańsko – Odrzańska, którą biegnie Kanał Mosiński i dolny odcinek rzeki Samicy. Rozległą pradoliną spływały na zachód ogromne masy wód roztopowych sprzed czoła wycofującego się lądolodu. W części wschodniej Parku, od wysoczyzny morenowej, stromą krawędzią, odcina się Poznański Przełom Warty, który powstał wówczas, gdy lądolód wycofał się na Pomorze, a wody Prawarty opuściły Pradolinę Warciańsko – Odrzańską i przebiły się przez tereny wysoczyzny na północ, do oddalonej o około 45 km Pradoliny Toruńsko - Eberswaldzkiej. Z czasem Warta coraz głębiej wcinała się w wysoczyznę, tworząc piaszczysto-żwirowe terasy rzeczne. U schyłku epoki lodowcowej na terasie ponadzalewowej, pod wpływem wiatru, wytworzyły się niewielkie pola wydmowe.