Poleski Park Narodowy  utworzono 1 maja 1990 roku w celu ochrony ekosystemów wodno – torfowiskowych, jako jeden z trzech o takim charakterze, w Polsce. Położony jest na Polesiu Zachodnim, w środkowej części Równiny Łęczyńsko – Włodawskiej, gdzie znajdują się jedne z najstarszych jezior w Polsce. Są to głównie zbiorniki pochodzenia krasowego.

W roku 2002 Poleski Park Narodowy oraz Sobiborski Park Krajobrazowy, Park Krajobrazowy Pojezierze Łęczyńskie, Lasy Włodawskie i Parczewskie uzyskały status Światowego Rezerwatu Biosfery o nazwie „Polesie Zachodnie”. Powierzchnia Rezerwatu wynosi 139 917 ha.

Przyroda Poleskiego Parku Narodowego jest niezwykle bogata, choć Park obejmuje jedynie ok. 10 000 ha i są to głównie obszary wodno-błotne. Różnorodność siedlisk pociąga za sobą występowanie ogromnej liczby gatunków roślin i zwierząt, w tym takich, które występują jedynie w tej części Polski.
Park prezentuje przyrodę obszaru Równiny Łęczyńsko-Włodawskiej i choć nie udało się całkowicie uniknąć wpływu obniżenia się poziomu wody - obejmuje zachowane naturalne fragmenty torfowisk niskich, przejściowych i wysokich, z charakterystyczną dla nich różnorodnością gatunkową.
 

SZATA ROŚLINNA
Dominującymi formacjami roślinnymi są tu torfowiska, łąki i lasy. Najcenniejszym jednak elementem są rozległe torfowiska wyróżniające ten obszar spośród wszystkich innych parków narodowych w Polsce. Torfowiska te porastają karłowate sosny, brzozy i wierzby, przez co stanowią namiastkę europejskiej tundry i lasotundry. Poza torfowiskami do niezwykle interesujących należą tu naturalne, powstałe z samosiewu lasy bagienne. Są to olsy, bory bagienne i subborealne brzeziny bagienne zajmujące tu jedne z największych powierzchni w kraju.

W Parku wyróżniono 208 zespołów roślinnych, z których 30 reprezentuje zespoły leśne i zaroślowe, a pozostałe 178 to formacje nieleśne. Florę PPN reprezentuje ok. 260 gat. glonów, 130 gat. mszaków i 1000 gat. roślin naczyniowych. Z mchów najliczniejsze są torfowce, a jest ich w Parku 13 gatunków. Wśród roślin naczyniowych 170 to gatunki rzadkie. Blisko 140 gatunków reprezentuje rośliny strefy północnej. Relikty atlantyckie (ok. 25 gat.) reprezentują rosnące na suchych piaskach dwa bardzo rzadkie chwasty – prosienicznik gładki i chroszcz nagołodygowy. Całość uzupełnia flora środkowoeuropejska (ok. 120 gat.). Spotkamy tu również rośliny stepowe (pontyjskie) i górskie. Przez teren Parku przebiegają granice zasięgu dla ok. 150 gatunków roślin. Występuje tu także 81 gatunków roślin chronionych, a 48 znajduje się na polskiej czerwonej liście gatunków zagrożonych. Cztery z nich: mięsożerna aldrowanda pęcherzykowata, starodub łąkowy, tłustosz zwyczajny dwubarwny i storczyk buławnik czerwony, zaliczane są do wymierających w kraju. W Parku spotkać możemy 14 gatunków storczyków. Niezwykłą atrakcją Parku są występujące głównie na torfowiskach rośliny mięsożerne (8 gat.).

FAUNA
Świat zwierząt Parku też obfituje w wiele rzadkich i interesujących gatunków. Bezkręgowce są tu stosunkowo słabo poznane. Należy jednak zwrócić uwagę na kilka gatunków chronionych. Jeszcze dość licznie w wodach Parku można spotkać dziś już bardzo rzadką pijawkę lekarską. Wśród motyli spotkamy tu chronionego postojaka wiesiołkowca ćmę z rodziny zawisakowatych, trzy gatunki modraszków: alkona, nasitousa i telejusa oraz bardzo rzadką dostojkę eunomię. Do bardzo rzadkich i będących pod ochroną motyli należy mająca w Parku największą populację w kraju przeplatka aurynia. Należy wspomnieć też o 3 gatunkach torfowiskowych mrówek będących reliktami polodowcowymi. Na rozległych łąkach Parku spotkamy chronionego tygrzyka paskowanego, a Na torfowiskach innego pająka zwanego bagnikiem.
Wśród kręgowców na szczególną uwagę zasługuje chroniona, jedna z najrzadszych w kraju ryba – strzebla przekopowa zwana też błotną. Jej stanowiska w Parku i otulinie należą do najliczniejszych w kraju. Obfitość zjawisk wodnych stwarza doskonałe warunki do rozwoju wielu płazów. Występuje ich w Parku, aż 13 gatunków. Gady w Parku reprezentuje 7 gatunków. Na specjalną uwagę zasługuje żółw błotny.

W Parku stwierdzono występowanie ok. 200 gatunków ptaków, z których 150 uznano za lęgowe. Największym zwierzęciem Parku jest łoś. Jego pogłowie szacuje się na ok. 150 sztuk, co daje najwyższe zagęszczenie w Polsce. Innym godnym uwagi ssakiem jest bóbr, jego liczebność wynosi obecnie ok. 300 osobników. Gatunkiem związanym ze środowiskiem wodnym jest też wydra. Należy wspomnieć o chronionej orzesznicy z rodziny pilchowatych i owadożernej smużce. W bagiennych lasach napotkamy niezwykle drapieżnego, choć niewielkiego, rzęsorka rzeczka. Od czasu do czasu możemy w PPN natknąć się na wilka, naturalnego selekcjonera zwierzyny płowej. Ten jeden z największych naszych ssaków drapieżnych pojawia się tutaj ostatnio coraz częściej. Niestety są to tylko pojedyncze sztuki, wędrujące jedynie przez teren Parku w drodze do większych kompleksów leśnych.

TURYSTYKA
W granicach Parku udostępnionych jest 6 ścieżek przyrodniczych, dobrze wyposażonych w infrastrukturę turystyczną (zadaszenia, parkingi, miejsca na ognisko) i edukacyjną (przystanki edukacyjne z tablicami informacyjno - dydaktycznymi). Natomiast w celu umożliwienia turystom wygodnego i bezpiecznego poruszania się po terenach bagiennych, w tych miejscach trasy ścieżek poprowadzono po drewnianych kładkach.

Ścieżka „Dąb Dominik”
Początek we wsi Łomnica. Część kładki, przystosowana jest do zwiedzania przez osoby niepełnosprawne. Ścieżka prowadzi przez różne typy lasów (grąd wysoki i niski, ols kępowo-dolinkowy, bór bagienny) do będącego w ostatniej fazie zarastania dystroficznego jeziora Moszne. Szczególnym elementem ścieżki jest torfowisko przejściowe wytworzone na ple zwanym tutaj spleją. Występują tu rzadkie i interesujące rośliny borealne np. wierzba lapońska i borówkolistna, brzoza niska, rosiczka okrągłolistna oraz modrzewnica zwyczajna i bagno zwyczajne.

Ścieżka „Perehod”
Długość ok. 5 km. Początek ścieżki we wsi Pieszowola, za parkiem podworskim. Ścieżka prowadzi przez kompleks stawów. Ma charakter ornitologiczny. Najciekawsza jest w okresie przelotów ptaków, których obserwację ułatwiają 2 wieże i schron obserwacyjny. 

Ścieżka „Spławy”
Długość ok. 3,5 km. Początek znajduje się za Ośrodkiem Dydaktyczno - Muzealnym PPN w Załuczu Starym. Prezentuje cenne zespoły leśne: subborealną brzezinę bagienną oraz ols kępowo-dolinkowy, a także torfowisko przejściowe i różne typy łąk. Jej szczególną atrakcją są rośliny mięsożerne i kwitnące storczyki. Ścieżka kończy się pomostem nad jeziorem Łukie. Tu można zapoznać się ze strefowością roślinności jak ma miejsce w jeziorze eutroficznym.

Ścieżka „Żółwik"
Długość ok. 0,5 km. Zlokalizowana jest na terenie OD - M PPN w Załuczu Starym.  Przeznaczona jest dla najmłodszych gości Parku. Przedstawia m.in. strukturę lasu, opisuje życie żółwia błotnego oraz prezentuje stworzony przez Park niewielki Ośrodek Rehabilitacji Zwierząt.
Ścieżka przyrodniczo – historyczna „Obóz Powstańczy”.

Ścieżka ma 4 km długości i rozpoczyna się w miejscowości Lipniak. Prezentuje różne zbiorowiska leśne, prowadzi groblą, wzdłuż kompleksu łąk zienkowskich do okazałego żeremia bobrowego. Elementy historyczne ścieżki, dają turystom pełniejsze wyobrażenie o przebiegu Powstania Styczniowego na terenie Pojezierza Łęczyńsko – Włodawskiego.

Ścieżka "Mietiułka"
Ścieżka rowerowa, dł. 21 km. Swój początek ma we wsi Łowiszów, przy trasie znajduje się torfowisko wysokie „Durne Bagno" z wieżą widokową. Ścieżka tworzy pętlę przebiegając przez kompleks stawów w Pieszowoli, a następnie prowadzi wzdłuż rzeki Mietiułka do punktu wyjściowego