Pieniński Park Narodowy został utworzony rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30.10.1954 r.

Pieniny stanowią część ciągnącego się na długości ok. 550 km pienińskiego pasa skałkowego, oddzielającego zewnętrzne Karpaty fliszowe od Karpat wewnętrznych tzw. krystalicznych. Od południa graniczą z pasmem Magury Spiskiej, od północy z Gorcami i Beskidem Sądeckim.

Najatrakcyjniejszym pod względem przyrodniczym i krajobrazowym fragmentem pasma są Pieniny Właściwe. Szczyty mają tu piękne i ostre sylwetki a doliny miejscami postać wąwozów skalnych. Północne zbocza opadają ku dolinom stosunkowo łagodnie, zaś w stronę Dunajca obrywają się efektownie wapiennymi ścianami o wystawie południowej lub wschodniej i wysokości dochodzącej do 300 m.

Wapienne podłoże, duże zróżnicowanie siedlisk, bogactwo szaty roślinnej oraz ekstensywne użytkowanie lasów i terenów nieleśnych powoduje istnienie wielkiego bogactwa fauny w Pieninach. Najnowsza lista zwierząt żyjących na obszarze Pienińskiego Parku Narodowego liczy 7317 gatunków. Istnieją przypuszczenia, że całkowita liczba zwierząt żyjących w Pieninach wynosi około 13 tys. gatunków, co równa się połowie wszystkich zwierząt znanych z terenu Polski. Do chwili obecnej stwierdzono tu występowanie 7021 gatunków bezkręgowców, w tym 6021 gatunków stanowią owady.

Na obszarze Pienin stwierdzono występowanie około 1100 gatunków roślin naczyniowych, 400 gatunków glonów, 320 gatunków mchów i wątrobowców, 470 gatunków porostów, 1200 gatunków grzybów.

W Pieninach rosną dwa endemity (gatunki nigdzie indziej na świecie nie spotykane): mniszek pieniński, pszonak pieniński oraz odmiany endemiczne: chaber barwny, rozchodnik ostry odmiana wapienna, bylica piołun odmiana wapienna.

Występują tu również relikty - rośliny, które przetrwały na swoich stanowiskach z wcześniejszych okresów geologicznych i żyją w izolowanych populacjach znacznie oddalonych od zwartych areałów występowania gatunku: chryzantema (złocień) Zawadzkiego, jałowiec sawina, dębik ośmiopłatkowy