Działalność edukacyjna Karkonoskiego Parku Narodowego opiera się na Programie Edukacji Ekologicznej opracowanym na podstawie Planu Ochrony Parku, a zatwierdzanym przez Ministra Środowiska.

Program ten jest sukcesywnie uzupełniany programami wykonawczymi, które są opracowywane przez pracowników edukacyjnych Parku.

Edukacja ekologiczna nie jest nauką wyłącznie o przyrodzie, środowisku i problemach ekologicznych. Dlatego też opracowując nasze programy mamy na uwadze przede wszystkim to, że ich efektem ma być świadomość, która pozwala zrozumieć potrzebę ochrony przyrody, wyznacza sposoby postępowania, zmusza do podejmowania decyzji przyjaznych dla środowiska.

Metody, formy i treści naszych zajęć dostosowujemy do wieku uczestników, nastawiamy się na pobudzanie, aktywizowanie i rozwijanie działalności poznawczej dzieci i młodzieży, rozwijanie ich twórczych postaw i skłanianie do podejmowania różnorodnych działań kreatywnych, zaznajamianie z pożądanym społecznie systemem wartości i kształtowanie przekonań o konieczności przestrzegania ich we własnym postępowaniu.

Specyfiką Karkonoskiego Parku Narodowego jest znaczna liczba turystów (ok. 1,5 mln rocznie). Do tej rzeszy ludzi, często niefrasobliwych i nie przywykłych do obcowania z przyrodą "na żywo" także musimy dostosować nasze działania edukacyjne.Generalnie - adresaci naszych  programów są podzieleni na grupy:

1. społeczność lokalna i turyści odwiedzający Park, w tym dzieci, młodzież i studenci,
2. nauczyciele,
3. osoby niepełnosprawne,
4. przewodnicy turystyczni,
5. ludzie pracujący na terenie Parku (pracownicy KPN, schronisk, GOPR, firmy obsługujące ruch turystyczny na terenie KPN).

Najbardziej pożądanym i wymagającym adresatem Programu są dzieci, młodzież, studenci i nauczyciele. Te grupy adresatów mają wyjątkowe miejsce w Programie ze względu na faktyczne i potencjalne możliwości oddziaływania na nich Karkonoskiego Parku Narodowego.

50 lat funkcjonowania Karkonoskiego Parku Narodowego pozwoliło na dokładne określenie trzech głównych celów edukacyjnych:

1. uzyskanie pełnej akceptacji dla potrzeb ochrony przyrody na terenie KPN, szczególnie u osób odwiedzających Park oraz u społeczności lokalnej,
2. podniesienie świadomości ekologicznej, kultury zwiedzania oraz uwrażliwienie na potrzeby ochrony przyrody Parku,
3. szerzenie wiedzy o walorach przyrodniczych i kulturowych KPN.

Powyższe cele porządkują ilość i zakres zadań edukacyjnych jakie ma do realizacji kadra Parku wobec turystów odwiedzających KPN, a także uczniów, nauczycieli i studentów licznie i często korzystających z oferty edukacyjnej Parku.

Szczególne znaczenie dla efektywności naszych działań  edukacyjnych  ma praca z  uczniami ze szkół w gminach obejmujących KPN. Zarówno oni, jak i ich nauczyciele na co dzień obcują z przyrodą tego obszaru, a jego wyjątkowe walory przyrodnicze poznają na zajęciach dydaktycznych. Mają możliwość - częściej niż goście z innych stron Polski - odwiedzać zakątki Parku, dlatego też mogą i powinni być bardziej zaangażowani w ochronę karkonoskiej przyrody.

 Wszystkie zadania edukacyjne są realizowane za pomocą szerokiego wachlarza form i metod. Odnoszą się one do pośredniego i bezpośredniego kontaktu pracowników edukacyjnych z adresatami Programu, z wykorzystaniem środków technicznych dostępnych w Parku (prezentacje, filmy, fotografie, slajdy).

Pracownicy Parku są w tej szczęśliwej sytuacji, że do prowadzenia efektywnej edukacji ekologicznej dysponują bez ograniczeń najważniejszą bazą dydaktyczną, jaką stanowi przepiękny teren. Baza ta umożliwia realizację zajęć, które - dzięki bezpośredniemu kontaktowi z przyrodą - uwrażliwiają zmysły i doskonalą umiejętności obserwacji oraz kształtują nawyki dbania o środowisko.

 W naszej codziennej pracy edukacyjnej zdajemy sobie w pełni sprawę z tego, jak ważnym czynnikiem decydującym o skuteczności edukacji jest dobranie odpowiedniej formy przekazu i metody realizacji zajęć. Staramy się koncentrować nasze działania edukacyjne na umożliwieniu samodzielnego zdobywania wiedzy oraz doświadczeń w zależności od rodzaju, poziomu i zainteresowań poszczególnych odbiorców.

Edukacja czynna wymaga aktywnego zaangażowania uczestników w proces edukowania. Aktywizująco na uczestników zajęć edukacyjnych wpływają samodzielnie wykonywane ćwiczenia, obserwacje i doświadczenia, udział w konkursach wymagających przygotowania prac. Dzieci i młodzież, angażując własny czas i wysiłek w wykonanie pewnej pracy dla przyrody Parku, szanują również potem pracę wykonaną przez innych. Na pewno będą się później przeciwstawiać zaśmiecaniu lasu i niszczeniu przyrody.

Edukacja bierna ogranicza się do wysłuchania bądź przeczytania. Formami edukacji biernej realizowanymi w KPN są publikacje, filmy, prezentacje, wystawy fotograficzne i plastyczne, tablice i pulpity informacyjne.

Z kolei formy edukacji czynnej, to:

1. ścieżki dydaktyczne,
2. warsztaty edukacyjne dla dzieci,
3. warsztaty naukowo - edukacyjne dla młodzieży i nauczycieli,
4. współpraca  z nauczycielami przy tworzeniu programów autorskich,
5. wycieczki dydaktyczne,
6. badania terenowe ( dla uczniów przygotowujących prace na Olimpiadę Biologiczną i uczestników programu czynnej ochrony płazów),
7. inicjowanie  powstawania grup, klubów i kół ekologicznych (przy Karkonoskim Parku Narodowym również działają aktywnie 3 koła przyrodnicze ze szkół podstawowych i Klub Młodych Przyrodników, do którego należą uczniowie z różnych szkół średnich w rejonie i kilku studentów),
8. szkolenia dla przewodników turystycznych i GOPR,
9. zwiedzanie Muzeum Przyrodniczego i alpinarium KPN,
10. patronat nad klasami ekologicznymi.

Często, ze względu na skuteczność oddziaływania, różne formy i metody  są łączone. Każda z form   jeżeli jest stosowana, jest też wzbogacana w treść i sposoby przekazu , w zależności od pomysłowości prowadzącego spotkanie, jak i uczestników.

Na podstawie dotychczasowego doświadczenia możemy stwierdzić, że z przedstawionych powyżej form najskuteczniejsze i najbardziej pożądane w realizacji to:wycieczki dydaktyczne połączone z badaniami terenowymi, warsztaty edukacyjno - naukowe, wycieczki dydaktyczne połączone ze szkoleniem  z zasad bezpiecznego poruszania się po górach.

Przy dyrekcji Parku w Jeleniej Górze - Sobieszowie znajduje się skromne Muzeum Przyrodnicze, przy którym - od wiosny do jesieni funkcjonuje alpinarium roślin karkonoskich.

W Szklarskiej Porębie - od listopada 2006 roku działa nowy obiekt: Karkonoskie Centrum Edukacji Ekologicznej. Jak sama nazwa wskazuje - jest to miejsce, które ma służyć możliwie najszerszej rzeszy zainteresowanych.